اشتباهات رایج دانشجویان در نوشتن پایان نامه

حسن عبدالله زاده از اساتید دانشگاه های کشور، در یک یاداشت با موضوع خطاهای رایج در نگارش پایان نامه نوشت:

برخي اشتباهات رايج و تصورات نادرست دانشجويان در درس پايان نامه (پژوهشهاي عملي انفرادي) که اغلب با آن مواجهند عبارتند از اینکه : دقت كافي در انتخاب موضوع نمي كنند. برخي دانشجويان بدون توجه به كاربردي و بديع بودن موضوع و تنها با توجه به عناوين تحقيقات قبلي موضوع خود را انتخاب كردند.

برخي ديگر نيز در حالتي تفريطي بدون در نظر گرفتن پيشينه، موضوعي را انتخاب كردند.بهتر است برای انتخاب موضوع از ترم های قبل فکر و برنامه ریزی کنید نه اینکه این کار را به ترم آخر موکول کنید.

برخی دانشجویان به اشتباه تصور می کنند اولین موضوعی که انتخاب کرده اند مجبورند همان را بپذیرند! لازم نيست در عنوان پايان نامه از همه متغيرهاي تحقيقتان نام ببريد. كامل تر خواهد بود اگر شهر يا منطقه و سال انجام تحقيقتان در عنوان ذكر شود.

زيباتر و درست تر خواهد بود اگر كلمات مقدماتي مثل بررسي و مثل اينها را حذف كنيد: رابطه بين هوش هيجاني و رضايت از زندگي در دانشجويان دانشگاههاي شهر دامغان در سال 1384. سعي كنيد تعداد كلمات عنوان شما از 15 تا بيشتر نشود.

آشنا نبودن به روش تحقيق و روش هاي آماري عامل اصلي طول كشيدن پايان نامه دانشجويان است. بيش از حد تحت تاثير كارها و روند تحقيق دوستانشان قرار مي گيرند .به محض بروز مشكل در اجراي پژوهش اعتماد به نفس خود را از دست مي دهند و به كل تحقيق و موضوع خود را زير سوال مي برند.

برخي فكر مي كنند در اجراي پايان نامه نبايد با مشكلي مواجه شوند. برخي نيز فكر مي كنند هر تحقيقي كه قبلا صحافي شده كامل و بدون نقص است! عدم تسلط دانشجويان به نرم افزار هاي آماري و آزمونهاي آماري از عمده نقطه ضعفهاي دانشجويان است. فهرست جدولها و نمودارها را بعد از فهرست عنوانها ذكر نكردند.

فهرست عناوين نيز بايد به تفكيك فصلها ارائه شود. شماره صفحه بايد در بالاي صفحه و سمت چپ در سربرگ نوشته شود نه در پايين صفحه.كليه صفحات پايان نامه بايد بدون حاشيه يا قاب باشد (صفحات پيوست استثنا است)

بسياري از دانشجويان فونت و اندازه خط مناسبي را انتخاب نكرده اند. انتخاب فونت تيتر و يا اندازه درشت در پايان نامه زيبايي پايان نامه را كم مي كند.بسياري نيز اصطلاحات مهم و اسامي خارجي را پاورقي نكرده بودند.

نوشتن منبع هر جمله يا پاراگراف در انتهاي آن، داخل پرانتز بيانگر اعتبار تحقيق است. موضوعي که 40 درصد دانشجويان از آن غافل بوده اند.مثال(سيف،1384). چكيده از اين مورد استثنا است. عده ای نیز با شتاب زدگی به بررسی پیشینه می پردازند و فرصت استنباط نظریه ها و تحقیقات را به خود نمی دهند. درست است که فهرست منابع را در پایان می آورید اما از همان ابتدا که مطالبی یادداشت می کنید،لازم است مشخصات کامل منبع را نیز یادداشت کنید.

نوشتن مطالب بسيار خودماني، احساسي و عاميانه در پژوهش از اعتبار كار شما كم مي كند حتي در مقدمه. برخي نيز در  مقدمه بيش از حد حاشيه پردازي كردند.مطالب نوشته شده نبايد به صورت اول شخص باشد: مثال: من در اين تحقيق به اين موضوع پرداختم!! بسياري از دانشجويان با وجود تاكيد فراوان از آوردن چكيده در ابتداي پايان نامه خودداري كرده بودند و يا چكيده را كامل و جامع ذكر نكرده بودند.بيان مساله را با سوالات تحقيق اشتباه مي گيرند.در اهميت و ضرورت تحقيق كمتر به اين مي پردازتد كه نتايج تحقيق آنها براي كجا يا چه افرادي كاربرد دارد و يا چه مشكلاتي را برطرف مي كند.

برخي دانشجويان قادر نيستند بين هدف (يا اهداف) كلي با هدفهاي جزيي تمايز قايل شوند و يا هدف را از لحاظ دستوري و نگارشي مشابه فرضيه يا سوال مي نويسند. برخي نيز روش تحقيق خود را ذكر نكردند يا كامل مشخص نكردند.لازم نيست توضيحات توصيفي يك روش را بيان كنيد مثلا لازم نيست بنويسيد كه روش پس رويدادي چيست و … فقط عنوان روش خود را بنويسيد كفايت مي كند. 

بهتر است فرمولهاي آماري را در پايان نامه ننويسيد. فقط نتايج، جدولها و نمودارها كفايت مي كند. (لازم است اول جدول و سپس نمودار آن بيايد.) فرمول تعيين حجم نمونه از اين قانون استثنا است. اشتباه رايجي كه قبلا دانشجويان داشتند مبني بر اينكه تفاوت سوال با فرضيه در تحقيق تنها در نحوه سوالي بودن يا سوالي نبودن جملات آنها است!!، خوشبختانه تنها يك نفر (البته يك و نيم نمره را از دست دادند) اين اشتباه را مرتكب شد و بقيه تفاوت روش شناختي را به خوبي به نمايش گذاشتند.

عدم ارائه توضيحات كافي و مشخص در قسمت شيوه گردآوري اطلاعات. تصور نادرست: هر كسي تعداد سوالات و فرضيه هاي بيشتري داشته باشد تحقيق معتبر تري دارد!. تصور نادرست: هر تحقيقي كه روشهاي آماري بسيار پيشرفته داشته باشد تحقيق معتبر تر و كارآمد تري دارد!!. بسياري از دانشجويان به علت عدم تسلط به رايانه،اينترنت و زبان انگليسي در مرور تحقيقات قبلي بسيار ضعيف عمل كردند( به استثناي سه نفر كه قسمت دوم فصل دوم خود را كامل گزارش كردند – لحاظ كردن 2 نمره اضافي براي اين مورد.

 #post_324

تصور نادرست: حتما بايد در پژوهش از پرسشنامه استفاده شود!. عدم توجه به مطالعات موردي و روشهايي مثل مصاحبه، مشاهده، آزمايشي و غيره…… از بزرگترين نقاط ضعف پايان نامه هاست.

عدم دقت در تعيين حجم نمونه و روش نمونه گيريي از ديگر موانع در اعتبار و قابليت تعميم پايان نامه ها است. برخي دانشجويان در فصل چهارم اعداد آماري را به زبان انگليسي ذكر كرده اند.برخي نيز به اشتباه مشخصات نمودار ها را در بالا و مشخصات جدول را در پايين نوشته اند و يا براي جدولها يا نمودارها شماره نزدند.

برخي دانشجويان ( علي رغم توضيحات كلاسي ) تفاوت روش شناختي فصل چهارم و پنجم را خوب درك نكرده و اكثر دانشجويان فصل پنجم را ناقص و بدون بحث و مقايسه (همخواني يا عدم همخواني) با تحقيقات قبلي رها كرده اند.

با وجود تاكيد زياد به نحوه منبع نويسي طبق آخرين روش انجمن روان شناسي آمريكا و توضيح در كلاس و ذكر مثالهاي متعدد غالب دانشجويان به روش قديمي منبع نويسي كرده اند. دانشجويان توجه زيادي به ارائه پيشنهادات تحقيقي و كاربردي نكردند.

اگر مطلب برای شما مفید بود، دیدگاه خود را ثبت بفرمایید.

تماس با مشاور پژوهشی ریسرچ ادیتور :  07191009198  -  داخلی شماره 3