روش تحقیق تجربی چیست ؟

تحقیق تجربی یا آزمایشی یکی از دقیق ترین و کارآمدترین روشهای تحقیق است که برای آزمون فرضیه ها مورد استفاده قرار می گیرد. هدف تحقیق تجربی بررسی تأثیر محرک ها، روش ها و یا شرایط خاص محیطی بر روی یک گروه آزمودنی می باشد.

از خصوصیات روش تجربی این است که ضمن دستکاری یا مداخله در متغیرها (Manipulation or Intervention) و کنترل شرایط (control) نتایج بدست آمده را در مورد گروهی که با انتساب (Randomization) تصادفی انتخاب شده اند، مورد مشاهده قرار می دهد.

در تحقیق تجربی پژوهشگران به منظور کشف روابط علت و معلولی یک یا چند گروه را به عنوان گروه تجربی تحت شرایط خاص (متغیر مستقل) قرار می دهد و نتایج را متغیر وابسته با گروه و یا گروههای گواه(گروه شاهد یا کنترل) که تحت چنان شرایطی نبوده اند مقایسه می کند و از این رهگذر به چگونگى تأثیر آن شرایط خاص در رفتار گروه تجربى پى می برد.

هنگامی که انتخاب افراد تحت تجربه بصورت تصادفی ممکن نباشد و یا نتوان متغیرهای مستقل را کاملاً دستکاری و یا در آنها مداخله نمود از روش تحقیق نیمه تجربی (Quasi‐Experimental) یا شبیه تجربی استفاده می شود.

از جمله شرایط ضروری یک تحقیق تجربی می توان به کنترل (جلوگیری از ورود متغیرهای مزاحم و مداخله گر)، انتخاب تصادفی، تکرار آزمایش و قابلیت تعمیم اشاره کرد.

روشها و طرح های اجرای تحقیق تجربی:

آزمایش با استفاده از یک گروه آزمودنی

که می توان به صورت پس آزمون (آزمون پس از در معرض متغیر قرار گرفتن) و پیش آزمون و پس آزمون (آزمون قبل از تاثیر و بعد از تاثیر متغیر و مقایسه آن دو) آن را انجام داد.

آزمایش با استفاده از دو گروه (مشاهده و آزمایش(

در این روش ابتدا افراد به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم می شوند. گروه اول، گروه آزمایش و گروه دوم، گروه کنترل نامیده می شود. این روش به دو صورت انجام می شود : پس آزمون (گروه آزمایش تحت تاثیر متغیر قرار می گیرد و آنگاه از هر دو گروه آزمایش به عمل می آید و نتایج آن دو با هم مقایسه می شود.) و پیش آزمون و پس آزمون (قبل از تاثیر متغیر هر دو گروه مورد آزمایش قرار می گیرند. سپس گروه آزمایش تحت تاثیر متغیر قرار می گیرد و پس از آن از هر دو گروه آزمون به عمل می آید و نتایج دو آزمون با همدیگر مقایسه می شود. ) آن را انجام داد.

آزمایش با استفاده از چند گروه

این روش به صور مختلفی انجام می شود : استفاده از طرح چهار گروهی سولومون، طرح پس آزمون چند گروهی و استفاده از پیش آزمون و پس آزمون گروهی (تفاوت این روش با روش قبل انتخاب بیش از سه گروه متجانس برای اجرای آزمایش است.)

آزمایش با استفاده از روش تکرار آزمون

روش تحقیق تجربی چه با استفاده از یک گروه و چه استفاده از دو گروه متجانس انجام می شود.در اینجا محقق سعی می کند گروه آزمایش را به دفعات تحت تاثیر متغیرهای مستقل قرار دهد.

از خصوصیات روش تجربی این است که همراه با مداخله در متغیرها و کنترل شرایط تصادفی، گروهی را که با انتساب تصادفی انتخاب شده اند، مورد مشاهده قرار می دهد.

  ویژگی روش تحقیق تجربی عبارتاند از:

１.    دست کاری متغیرهای مستقل؛

２.    ثابت نگه داشتن و کنترلی متغیر وابسته

３.    مشاهده تاثیر متغیر (های) مستقل بر وابسته .

اگر مطلب برای شما مفید بود ، دیدگاه خود را ثبت بفرمایید

تماس با مشاور پژوهشی ریسرچ ادیتور:  07191009198  - داخلی شماره 3