تاثیر علمی یا شاخص H Index
معرفی H - INDEX
معرفی:
H-INDEX از ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﻋﻠﻢ ﺳﻨﺠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل 2005 ﻣﯿﻼدی ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮرج ﻫﯿﺮش در داﻧﺸﮕﺎه ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎ اﺑﺪاع ﺷﺪ. اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ در واﻗﻊ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻤﯽ ﺑﺮون داد ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ اﺑﺪاع ﺷﺪه اﺳﺖ. اچ اﯾﻨﺪﮐﺲ ﺑﺮای ﯾﮏ ﻣﺤﻘﻖ، ﮔﺮوﻫﯽ از ﻣﺤﻘﻘﺎن، ﻣﺮﮐﺰ ﯾﺎ داﻧﺸﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ.
معیارهای سنجش در این شاخص به‌گونه‌ای است که می‌توان تأثیرگذاری علمی گروهی را نیزمعین کرد. با این شاخص می‌توان تأثیرگذاری یک دانشگاه و گروهی از اساتید را نیز به‌درستی مشخص کرد.
این شاخص در سال ۲۰۰۵ میلادی توسط فیزیک‌دانی به نام Jorge E. Hirsch برای اولین بار مطرح شد و همچنین با نام هیرش ایندکس نیز شناخته شده است. این شاخص یک عدد است که میزان اثرگذاری علمی یک دانشمند را به صورت کمی نشان می دهد. نحوه محاسبه این شاخص با در نظر گرفتن تعداد مقالات پر استناد یک محقق و دفعاتی که به آن مقالات توسط سایرین استناد شده است ،می باشد. این شاخص برای بررسی تاثیر گذاری علمی چند دانشمند یا یک موسسه علمی یا دانشگاهها نیز کاربرد دارد. بوسیله اچ ایندکس شاخصی می توان محققان موثر را از پژوهشگرانی که فقط تعداد زیادی مقاله منتشر کرده اند تمایز داد. از کاربرد دیگر آن می توان به مقایسه محققان فعال در یک حوزه علم یکسان اشاره کرد. اچ ایندکس توسط پایگاه های گوگل اسکالر ، آی اس آی و اسکوپوس برای مقالات به زبان انگلیسی و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) برای مقالات فارسی قابل محاسبه است .
با استفاده از H-Index می‌توان پژوهشگران و محققان تأثیرگذار را از افرادی که تعداد مقالات بیشتری داشتند جدا کرد. در این شاخص تعداد مقالات علمی عامل مهمی تلقی نمی‌شود و تأثیرگذاری تنها عاملی است که مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺH ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻮزﯾﻊ اﺳﺘﻨﺎدات داده ﺷﺪه ﺑﻪ آﺛﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮه ﯾﮏ ﻓﺮد ﯾﺎ ﮔﺮوﻫﯽ از اﻓﺮاد ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل وﻗﺘﯽ ﻓﺮدی 6 اﺛﺮ ﻋﻠﻤﯽ ( ﮐﺘﺎب، ﻣﻘﺎﻟﻪ و ...) دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از آﻧﻬﺎ 6 ﺑﺎر اﺳﺘﻨﺎد ﺷﺪه، H-Index او6 است.
ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ H-index را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ می کنند Google Scholar و ISI ، Scopus ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺤﻮه ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ از ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎی ﻓﻮق ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ذﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد.
اگر اچ ایندکس شخصی Q باشد، یعنی به تعداد Q اثر منتشر شده (مثل مقاله یا کتاب) دارد که به هر کدام از آن‌ها حداقل Q بار ارجاع شده است. بنابراین محاسبه ایندکس اچ بر اساس توزیع استنادات داده شده به آثار منتشرشده مربوط به یک شخص یا یک گروه انجام می شود. برای مثال زمانیکه گفته می شود ایندکس تاثیرگذاری علمی فردی از نظر ایندکس اچ 7 است، یعنی این فرد 7 اثر منتشر شده دارد که به هرکدام از این 7 اثر، حداقل 7 بار ارجاع انجام شده است. این شناسه را می توان به طور دستی یا با استفاده از پایگاه های داده ای مثل ISI web of knowledge محاسبه کرد.
محاسبه شاخص عددی H چگونه است؟
اگر H تعداد مقالات نوشته‌شده توسط یک محقق و پژوهشگر باشد و هرکدام H دفعه استناد شده باشد. معیار مشخصی را برای پژوهشگر مشخص می‌کند.
توجه کنید که ممکن است یک نفر ۱۰۰ تا مقاله داشته باشد. اما اندیس اچ او فقط سه شود. برای محاسبه ساده این اندیس کافی است، مقالات خود را بر حسب تعداد ارجاع (refer) مرتب کنید و از بالا شروع کنید به حرکت به پایین و تاجایی در لیست تا سطر n، پایین بایید که مقالات بالاتر حداقل n بار ارجاع شده باشند. مثال زیر شاید مفید باشد. فرض کنید فردی 10 مقاله دارد که به ترتیب تعداد ارجاعات زیر را دارند.
|
تعداد مقالات |
|||||||||
|
10 |
9 |
8 |
7 |
6 |
5 |
4 |
3 |
2 |
1 |
|
تعداد استنادات |
|||||||||
|
23 |
20 |
15 |
10 |
6 |
3 |
2 |
1 |
0 |
0 |
H-Index او برابر با 5 است. محاسبه H-Index روی محور به این صورت است که در محور افقی، هر عدد نشانگر تعداد مقالات در نظر گرفته می‌شود و در محور عمودی، تعداد استناد به مقاله نشان داده می‌شود.
I10-Index توسط گوگل در پروژه اسکولارش معرفی شده و مورد استفاده قرار می گیرد. این اندیس تعداد مقالاتی را می شمرد که حداقل ۱۰ بار مورد استناد قرار گرفته اند.
در مورد مثال بالا، اندیس آی ۱۰ i10-index برابر با 4خواهد بود. اگر مقاله ششم این پژوهشگر چهار ارجاع دیگر نیز دریافت نماید، اندیس آی۱۰ او برابر پنج خواهد شد.
اگر مطلب برای شما مفید بود ، دیدگاه خود را ثبت بفرمایید.
تماس با مشاور پژوهشی ریسرچ ادیتور : 07191009198 - داخلی شماره 3
***در صورتی که قصد انجام ادیت یا ترجمه مقاله یا استاندارد سازی ، و یا سایر موارد مربوط به فرمت و استایل مقاله خود را دارید ، میتوانید برای استفاده از این خدمت یک سفارش ثبت کنید و با هزینه ای پایین و با صرف زمان اندک این مورد را برای مقاله یا پایان نامه خود اجرا کنید***
ثبت دیدگاه جدید